Ένα πολύ συνηθισμένο ερώτημα το οποίο κάνουν οι γονείς όταν επικοινωνούν μαζί μας είναι το πότε είναι η κατάλληλη ηλικία για ένα παιδί να ξεκινήσει ένα μουσικό όργανο. Η απάντηση καθορίζεται συνδυαστικά από την σωματική ανάπτυξη του παιδιού και από το όργανο το οποίο έχει επιλέξει το παιδί ή οι γονείς του να μάθει.
Η συνήθης και πολύ ορθή προσέγγιση στα σύγχρονα παιδαγωγικά δεδομένα, προτείνει ότι το παιδί μπορεί να αρχίσει από πολύ νωρίς τη μουσική όχι όμως με την άμεση ενασχόληση με ένα συγκεκριμένο μουσικό όργανο αλλά μέσω ενός συστήματος μουσικοκινητικής αγωγής και προπαίδειας, θεατρικού παιχνιδιού και γενικότερα με μαθήματα προπαρασκευαστικής φιλοσοφίας. Στα μαθήματα αυτά το παιδί μαθαίνει να αναγνωρίζει τους ήχους, να χρησιμοποιεί βασικά κρουστα για να παράξει ήχους και να λειτουργεί στα πλαίσια μίας ομάδας παίζοντας και έχοντας μία πολύ ευχάριστη και διδακτική εμπειρία.
Παρ´ ολα αυτά η εμπειρία μας έχει δείξει ότι στην προνηπιακή και νηπιακή ηλικία τα παιδιά έχουν μία ιδιαίτερη ικανότητα και προσαρμοστικότητα και κατά την ενασχόλησή τους με κάποιο συγκεκριμένο μουσικό όργανο το οποίο συνήθως είναι το πιάνο ή η κιθάρα.
´Ενα παιδί μπορεί κανονικά να αρχίσει ένα μουσικό όργανο, κυρίως όταν πρόκειται να είναι το πιάνο ή η κιθάρα, από την 1η δημοτικού κανονικά χωρίς να έχουμε κανέναν ενδοιασμό σχετικά με το αν πράττουμε σωστά ή όχι. Στις πρώτες τάξεις του δημοτικού το μάθημα του όργανου, το οποίο είναι ιδιαίτερο, περιλαμβάνει την τεχνική με την οποία παράγουμε ήχο από το όργανο καθώς και τις πολύ βασικές θεωρητικές γνώσεις η οποίες θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τί μαθαίνουμε αλλά και θα δημιουργήσουν τη βάση της μετέπειτα σπουδής μας. Το μάθημα στα παιδιά προνηπιακής και νηπιακής ηλικίας καθώς και στα παιδιά τα οποία ξεκινάνε και βρίσκονται στις αρχικές τάξεις του δημοτικού πάντοτε είναι σε χαλαρό κλίμα προσπαθώντας να είναι διασκεδαστικό και επίσης δεν έχει χρονικό ορίζοντα λήξης διότι η πορεία του μαθήματος καθορίζεται κάθε φορά από διάφορους παράγοντες όπως η κούραση και η διάθεση του παιδιού.
Στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε ότι αν το παιδί βρίσκεται σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί κανονικά να ξεκινήσει οποιαδήποτε στιγμή την εκμάθηση ενός μουσικού όργανου που του αρέσει.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρουμε ότι και η ενήλικη φάση της ζωής μας μπορεί να είναι σημείο έναρξης ενασχόλησης με τη μουσική πραγμα το οποιο η εμπειρία έχει δείξει ότι είναι αρκετά σημαντικό και σπουδαίο.
Θα ήθελα να αναφερθώ στη σπουδαιότητα το παιδί να διαλέξει το ίδιο το μουσικό όργανο το οποίο θέλει να μάθει. Για να γίνει αυτό απαιτείται οι γονείς να παρέχουν στο παιδί το περιβάλλον και κίνητρα με τα οποία θα στρέψουν την προσοχή του παιδιού προς τη μουσική και προς τα μουσικά όργανα γενικότερα (βίντεο στο διαδίκτυο, συναυλίες κλπ). Άρα εδώ η μεγαλύτερη ευθύνη που έχουμε ως γονείς είναι να μάθουμε τα παιδιά μας καταρχήν να ακούνε μουσική πραγμα το οποίο θα τα βάλει στον κόσμο της μουσικής και αργότερα ενδεχομένως να τους δημιούργησει και την επιθυμία να μάθουν ένα μουσικό όργανο.
Τέλος θα ήθελα να αναφερθώ και στο παράπονο των γονιών ότι «το παιδί δεν μελετάει πολύ ώρα στο σπίτι». Εδώ θα πρέπει να εμφυσήσουμε στο παιδί τη λογική ότι είναι προτιμότερο και αποδοτικότερο να μελετάμε πέντε με δέκα λεπτά κάθε ημέρα παρά να ασχοληθούμε μία φορά την εβδομάδα για 2 ώρες. Η καθημερινή ενασχόληση και μελέτη προσθέτει καθε φορά ένα μικρό λιθαράκι στην πρόοδο του παιδιού, λύνει τυχόν τεχνικές δυσκολίες και προβλήματα και φέρνει αποτέλεσμα πολύ γρηγορότερα απ’ ότι η σποραδική αλλά πολύωρη μελέτη.
Καταλήγοντας θα ήθελα να μην ξεχνάμε ότι το να παίζουμε μουσική αποτελεί μία ιδιαίτερη πνευματική και σωματική διαδικασία η οποία όμως είναι επιτυχής μόνο και εφόσον αποτελεί διασκέδαση και ψυχαγωγία. Άρα λέξεις οπως διάβασμα, υποχρέωση και γενικώς η κάθε είδους πίεση δεν οδηγεί στα επιθυμητά αποτελέσματα αλλά δημιουργεί αρνητισμό και επιφύλαξη.
Στο ΜΟΥΣΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΔΙΕΣΗ, τα 10 χρόνια λειτουργίας μας κάνουμε μία πολύ μεγάλη προσπάθεια ώστε να δώσουμε στα παιδιά όλα εκείνα τα εφόδια αλλά και τα ερεθίσματα να αγαπήσουν τη μουσική, να ενταχθούν σε αυτήν, να εκφραστούν μέσα από αυτή και να κοινωνικοποιηθούν έχοντας ένα υπόβαθρο το οποίο θα τους συντροφεύει για μια ζωή.
* Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “ΓΡΑΜΜΗ” του Γαλατσίου το Δεκέμβριο του 2015